Op 24 december 2021 heeft de Hoge Raad zich uitgesproken over de heffingssystematiek van box 3 vanaf 2017. De Hoge Raad oordeelt dat sprake is van schending van het eigendomsrecht en het verbod op discriminatie ten aanzien van belastingplichtigen waarbij over 2017 en/of 2018 belasting is geheven in box 3 over forfaitair rendement. Wat betekent dit?
Hoge Raad stelt aanpassing box 3 voor
Box 3 is vanaf 2017 gewijzigd waarbij vermogen (fictief) wordt opgedeeld in een spaardeel en een beleggingsdeel. Uitgangspunt van de wet is dat sparen minder rendement oplevert dan beleggen. Het rendement wordt in beide gevallen forfaitair bepaald en vervolgens belast met 30% inkomstenbelasting.
De Hoge Raad stelt dat de forfaitaire berekening van de box 3-belasting vanaf 2017 onevenredig zwaar drukt en daarmee in strijd is met het Europees Verdrag tot bescherming van de Rechten van de Mens (EVRM). De Hoge Raad oordeelt – en dat is uniek – dat rechtsherstel moet worden geboden en biedt een directe oplossing door alleen dat werkelijke rendement in de heffing te betrekken.
Reikwijdte arrest
De reikwijdte van dit arrest is nog niet helemaal te overzien. Het arrest ziet op de situatie waarin een echtpaar voornamelijk (circa 80%) spaartegoeden bezat in box 3. Voor de spaarder met enkel een bankrekening lijkt het duidelijk: de overheid moet rekening houden met het daadwerkelijke rendement. De gevolgen van het arrest in een situatie waarbij ook sprake is van beleggingen in effecten en/of onroerend goed, zijn niet duidelijk.
Volgens de Hoge Raad bestaat er geen redelijke verhouding tussen de belangen van de wetgever en de ongelijkheid die het stelsel van heffing veroorzaakt. De wens om de regeling uitvoerbaar te houden en tevens de belastingopbrengsten op peil te houden biedt geen rechtvaardiging voor een aanzienlijk verschil in behandeling tussen degenen met positief rendement op risicovolle beleggingen en degenen zonder dat rendement.
Gevolgen aanpassing box 3
De wetgever was voornemens om box 3 in 2025 aan te passen naar een vermogensrendementsheffing op basis van werkelijk behaald rendement. De Hoge Raad dwingt min of meer de wetgever om box 3 al eerder aan te passen. Het Ministerie van Financiën en de Belastingdienst beoordelen momenteel het effect van dit arrest. Wij zullen de gevolgen op de voet volgen en waar nodig actie ondernemen. Als u vragen heeft naar aanleiding van het voorafgaande kunt u uiteraard contact opnemen uw adviseur binnen Visser & Visser.
