Gebrek aan communicatie en vertrouwen onderling leidt vaak tot conflicten en spanning in een familiebedrijf. Daarnaast worden conflicten vaak niet uitgesproken. De maatbeker wordt steeds voller en voller, totdat deze plotseling overstroomt. Wat klein leek, kan uitgroeien tot een groot conflict. Een ieder heeft zijn of haar eigen ideeën en verwachtingen over de toekomst en het runnen van het bedrijf. Logisch, want dat je uit hetzelfde gezin komt, betekent niet dat je overal hetzelfde over denkt.

Zakelijke en privébelangen

Binnen familiebedrijven zijn de zakelijke en privébelangen vaak zo verweven dat mensen het overzicht kwijtraken. Zakelijke en emotionele thema’s lopen door elkaar heen. Daardoor kan het zijn dat er geen of onjuiste beslissingen worden genomen.

Enkele voorbeelden van typische familiebedrijfsruzies:

• Er is spanning tijdens de crisis. Eén van de familieleden wil graag investeren en uitbreiden, de ander niet. Die wil graag behoudend investeren, omdat ook zijn kinderen in het bedrijf willen stappen. Hij ziet de noodzaak er niet van in wil vooral zijn pensioen zeker stellen. Dit zijn in zichzelf zakelijke besluiten die, gedreven door emotionele belangen, geen doorgang kunnen krijgen.
• Er is een medewerker die al lang niet naar behoren functioneert en zakelijk gezien het bedrijf schade berokkent. Het zou het beste zijn als deze medewerker elders zijn werk voort zou zetten. Echter, het is een volle neef van de eigenaren en zijn ouders hebben in het verleden erg veel voor de familie betekend. Tja, dan is het dus 'not done' om een ontslagprocedure in gang te zetten.
• Twee broers runnen samen sinds kort het bedrijf van hun ouders. En dat doen ze erg goed. Eén van de broers trouwt met één van de managers. Dat lijkt allemaal goed te gaan, totdat de betreffende manager ook graag meer inspraak wil binnen het bedrijf. De vrouw van de andere broer vindt dat zij dan ook recht heeft op inspraak binnen het bedrijf, omdat zij immers ook 'de vrouw van' is. U voelt het al aankomen. Dit leidt tot een hoop gedoe en daar hebben de broers (en ook het bedrijf) veel last van. 
• Pa en ma besluiten dat het tijd wordt dat de kinderen meer verantwoordelijkheid moeten nemen binnen het bedrijf. Zij gaan het immers overnemen. Echter zijn de ouders ook van mening dat de kinderen nog niet voldoende kennis van zaken hebben. De meeste besluiten die de kinderen nemen worden kritisch bekeken en met grote regelmaat teruggedraaid. Het wordt er niet gezelliger op. De consequenties aanvaarden van een overdracht is lastig. Je kinderen doen het namelijk op hun eigen manier.

Het gesprek openen over dergelijke conflicten is niet altijd eenvoudig binnen de families.

Afspraken maken in het familiestatuut

Voor al die familiale ondernemers die gedoe willen voorkomen, prettig willen blijven samenwerken en de familieband goed willen houden, is het raadzaam om minimaal elk jaar een familiegesprek in te plannen. Dat kan heel formeel in statuten en dergelijke, maar er is een alternatief: het familiestatuut. In een familiestatuut maken de familieleden afspraken over alle zaken die zij van belang achten. Het familiestatuut geeft antwoord op de vraag hoe in welke situatie gehandeld moet worden. Het gaat hier om onderlinge afspraken, waaraan men zich houdt. Zeer waardevol en vele familiebedrijven maken al gebruik van zo’n statuut.

Wilt u in gesprek met een betrouwbare en ervaren specialist in dit soort situaties? Iemand met kennis en jarenlange ervaring. Een adviseur met kennis over juridische, fiscale en financiële aspecten én intermenselijke vaardigheden rondom conflictbemiddeling en mediation?